De jaren '30... Wereldcrisis

In de jaren '30 was Skoda nog niet de grootste autofabrikant van Tsjechoslowakije, die eer ging naar het merk Tatra. De dertiger jaren zouden een roerige tijd voor Skoda worden. In dit decennium overleed ook Vaclav Laurin, één van de grondleggers van Skoda, en sloeg de economische wereldcrisis toe. Evengoed verscheen in 1930 de Skoda 650, en de motor hiervan werd ook in de tweetons truck gebruikt. De Skoda 633 die hierna volgde was een 6 cylinder 4-zitter. Het was een heerlijk soepele en makkelijk te rijden wagen, en één van de meest succesvolle kleine 6-cylinders van zijn tijd. In 1932 werd naar aanleiding van de wereldcrisis een nieuwe wet voor limitatie van commercieel en bustransport aangenomen, de zogenaamde anti-motoriseringswet. Ook werd er een wettelijke regel van kracht, die dicteerde dat er alcohol in de benzine moest worden toegevoegd, om op deze manier de agrarische bedrijven te steunen. Maar dit had echter tot gevolg dat de benzine in die dagen behalve schaars, ook nog eens duur werd. Dit alles had enorme gevolgen voor de autofabrikant Skoda, want de verkopen zakten drastisch in. Het werd zelfs zo erg, dat in 1933 de productie bijna helemaal werd stilgelegd. Daarbij had Skoda (en menig andere fabrikant) een ander probleem. De wagens die Skoda bouwde waren erg degelijk, maar vooral ook conventioneel. Alle auto's bestonden toendertijd uit een zwaar houten of stalen ladderchassis, gedragen door zware starre assen. Daarbij hadden de auto's allemaal een hoge en hoekige carosserie-opbouw. Auto's werden ook steeds sneller en sterker, maar ook vooral veel dorstiger. En dat was vooral in de crisisjaren eigenlijk ongewenst.

 

Technische revolutie

Het zette de ingenieurs van Skoda aan het denken, en in 1933 kwam de revolutionaire Skoda 420 op de markt. Het was de goede auto op het juiste moment. De Skoda 420 was namelijk veel lichter, zuiniger, en goedkoper te produceren dan alle voorgaande modellen. Hij week technisch af van alles wat men voorheen gebouwd had. De auto was gebouwd op het legendarische ruggegraat-chassis, bestaande uit een centrale buis met U-profielen, met aan de voorkant een 'vork', waarin de motor was opgehangen. De ophanging was nu rondom onafhankelijk met achter de bekende pendelassen, en de motor was een 995cc zijklepper. Het was een lichte en stevige wagen die nog eens zuinig was ook. Het zou de voorloper worden van een hele serie zeer succesvolle wagens. Eind 1933 werd hij opgevolgd door de Skoda 420 Popular. ASAP gaf vanaf nu alle auto's geen nummer meer, maar een naam. De motor van 903cc leverde 18 pk, en het ruggegraatchassis bestond nu uit een centrale buis inplaats van een U-profiel.  De volledig gesynchroniseerde 3-versnellingsbak zat achterin. In 1934 steeg het vermogen naar 22 pk en kwam de Skoda 420 Rapid erbij, die gebruik maakte van hetzelfde onderstel. Hij had de motor van de oude 422, met enkele modificaties. De ook hier volledig gesynchroniseerde versnellingsbak was midden onder de wagen gesitueerd, en de auto was 90 km/u snel. In dat jaar verscheen ook de 637D, die uiterlijk op de Popular leek, maar als duurdere luxe wagen werd aangeprezen. Hij was echter geen commercieel succes, omdat hij een beetje tussen twee kopersgroepen inviel. Hij werd daarom verder ontwikkeld, verlengd, en kreeg een motor van 2492cc en 55 pk van de  206-truck. De nieuwe auto werd de Skoda Superb 640 genoemd.  Hij werd aangeprezen als luxe sedan, en was 110 km/u snel. Deze auto was wel erg succesvol.  Twee jaar later kreeg hij een motor van 2703cc en 65 pk. De auto zou in productie blijven tot net na de tweede wereldoorlog. De concurrentie was hevig. Skoda begon ook te experimenteren met wagens met de motor achterin, zowel water als luchtgekoelde modellen werden er geprobeerd.  Enkele van die prototypen leken erg op de vooruitstrevende auto's van Hans Ledwinka, maar men durfde de modellen niet in productie te nemen. Tatra bouwde ze wel, maar zijn zeer gedurfde stroomlijnwagens verkochten in het begin maar mondjesmaat. 

 

Marktleider

Na het dieptepunt van de economische crisis begon de markt zich in 1933 weer wat te herstellen. Skoda kwam uit de storm tevoorschijn met een goede reputatie en een lage prijs, met bovendien voor die tijd ultramoderne producten in haar gamma. In 1935 kreeg de Rapid een 1385cc/31 pk zijklepmotor, en er werd zelfs een elektrisch bediende versnellingsbak leverbaar. Het jaar 1936 bracht weer een nieuw model, die bedoeld was om het gat tussen de Rapid en de Superb op te vullen. Het was de Favorit 904, en hij werd meestal geleverd als vierdeurs 5 of 6-zitter. Hij werd aangeprezen als de grotere familiewagen, en hij maakte weer gebruik van hetzelfde chassis als de Popular. De motor was een 1802cc zijklepper die 38 pk leverde. In dat jaar werd Skoda marktleider in Tsjechoslowakije, wat voor het grootste gedeelte te danken was aan de Popular. Naar aanleiding van goede resultaten in de 15e  Monte-Carlo rally bracht de fabriek een kleine serie speciale wagens op de markt. Het waren 70 auto's waarvan 20 Roadsters en 50 coupé's met een 1385cc motor, en werden Popular Monte Carlo genoemd. De Popular werd in 1937 voorzien van een kopklepmotor, en heette vanaf nu Popular OHV. De cylinderinhoud bleef hetzelfde, maar door de nieuwe kop leverde de motor nu 27 pk, 5 pk meer dan de oude zijklepmotor. De koets werd nu ook iets gestroomlijnder, onder andere doordat de koplampen geintegreerd werden in de spatborden. Skoda experimenteerde ook met een kleine auto, die onder de Popular in het leveringsprogramma zou komen. De auto die daaruit voortvloeide werd de Skoda Sagitta genaamd. Hij werd uitgerust met een luchtgekoelde tweecylinder motor, een kleine tweedeurs koets, en natuurlijk het inmiddels beroemde ruggegraatchassis. Er werden 5 prototypen gebouwd, maar hij werd niet in productie genomen. In het jaar 1938 gaat de cylinderinhoud van de Popular naar 1089cc/30pk, en hij krijgt hydraulische remmen. Dit samen met een gemoderniseerd uiterlijk levert de Popular 1100 OHV op. De Rapid krijgt nu ook een kopklepper van 1563cc die 42 pk levert. De Superb krijgt op dat moment een motor van 3137cc en 85 pk. De Popular en Favorit werden nu in zeer grote aantallen geexporteerd over de gehele wereld. Het gaat Skoda echt voor de wind, en ze zijn inmiddels de grootste in Tsjecho-Slowakije. In 1939 komt er dan toch een 'kleine Popular'. Het is de 22 pk sterke Popular 995, die op de plek komt waar oorspronkelijk de Sagitta zou komen. De auto kreeg een iets gewijzigd uiterlijk, en werd door de Tsjechen liefkozend 'Liduska' genoemd, wat zoiets als 'klein meisje' betekende. Hij bleef in productie tot 1942, en was toendertijd gewoon de beste in zijn klasse. Ook vergeleken met andere Europese  merken. De Rapid werd nu ook leverbaar met een sierlijke gestroomlijnde koets, zodat het meer dan ooit een zeer moderne en aantrekkelijke automobiel werd. Aan het eind van de dertiger jaren behoorde Skoda tot de absolute top in Europa, en overal ter wereld kwam je de producten van ASAP Skoda tegen. De wagens waren ook in alle denkbare uitvoeringen leverbaar. Maar boven het rooskleurige perspectief van de Tsjechische autofabrikant pakten zich langzaam donkere wolken samen. De dreiging vanuit Nazi Duitsland  werd steeds reeeler, en daarmee de toekomst van Skoda steeds onzekerder. Zou er weer een herhaling plaatsvinden van de situatie in 1914?


De jaren 20   De jaren 30   De jaren 40   De jaren 50  De jaren 60   De jaren 70   

De jaren 80   De jaren 90   vanaf 2000   Studiemodellen


Ziet u geen menubalk? Klik dan hier om de volledige site te bekijken...